Sebastian Stodolak, „Rozstrzeliwanie biedy?”, Dziennik Gazeta Prawna z dnia 2 sierpnia 2019 r.

 

Napisać rzetelny, a przede wszystkim ciekawy, artykuł o tematyce ekonomicznej to nie lada wyzwanie. Czy możliwym jest aby interwencja zbrojna w ubogim państwie przyczyniła się do wzrostu dobrobytu jego mieszkańców? Odpowiedź na to – pozornie absurdalne – pytanie znajdziemy w artykule Sebastiana Stodolaka pt. „Rozstrzeliwanie biedy?”, który ukazał się dzisiaj w Dzienniku Gazecie Prawnej. Pragniemy zwrócić szczególną uwagę na kilka wymiarów tego artykułu:

Po pierwsze, autor kilkukrotnie powołuje się na wyniki przeprowadzonych w ostatnich latach badań naukowych. Warto zauważyć, że sposób zestawienia ze sobą stanowisk poszczególnych naukowców pozwala na weryfikację (William Easterly) bądź potwierdzenie (Daniel Di Martino) zaprezentowanej na początku artykułu tezy o pozytywnym wpływie interwencji zbrojnych na poziom dobrobytu w państwie, w którym się one odbywają. Dzięki różnorodności przedstawianych poglądów odbiorca może poznać szeroki kontekst omawianego problemu i argumenty przemawiające za każdą z koncepcji.

Podobne przeczucie mieli Jeffrey Pickering oraz Emizet F. Kisangani, politolodzy z Uniwersytetu Kansas, gdy rozpoczynali badania, podsumowane później w pracy „Polityczne, ekonomiczne oraz społeczne konsekwencje zagranicznej interwencji zbrojnej” z 2014 r.

 

Na przykład Daniel Di Martino, ekonometryk i publicysta takich portali jak USA Today czy Washington Examiner, zachwalając skutki amerykańskiej inwazji na Panamę (1989 r.), zachęca USA do zaatakowania Wenezueli.

 

Jego (Daniela Di Martino) intelektualny mentor Paul Collier twierdząc zaś, że z dostępnych danych jednoznacznie wynika konieczność interwencji, myli korelację z przyczynowością i popełnia błąd selekcji, tj. wybiera wygodne dla swojej tezy przykłady. Te szkolne błędy wychwycił prof. William Easterly z Uniwersytetu Nowojorskiego, recenzując książkę Colliera.

Po drugie, w tekście wielokrotnie pojawiają się wskazania dotyczące wyników badań statystycznych. Celem zweryfikowania czy rzeczywiście w danym państwie poprawiła się sytuacja ekonomiczna, autor porównuje wyniki PKB na przestrzeni lat. Może to świadczyć o jego zamiarze przedstawienia tematu w sposób bezstronny oraz unikaniu manipulowania informacjami pochodzącymi ze statystyk.

W 1986 r. przerzucono się na wolny rynek – produkt anglosaski – i gospodarka ruszyła. To wtedy zdaniem interwencjonistów rozkwitły rynkowe instytucje zaimportowane od Amerykanów w trakcie ich 15-letniego pobytu w Wietnamie. PKB per capita kraju wzrósł od tego czasu pięciokrotnie.

Najbardziej znaną interwencją ostatniej dekady, której wbrew długotrwałym staraniom nie udało się wytworzyć prowzrostowych instytucji, jest amerykańska inwazja na Irak (2003–2011). W roku jej wybuchu PKB kraju spadło o 35 proc.

Po trzecie, należy docenić również edukacyjny walor materiału. Wielość informacji, zarówno o charakterze historycznym jak i ekonomicznym, przedstawiona w zrozumiały, czasem nawet żartobliwy, sposób sprawia, że czytelnik kończy lekturę artykułu bogatszy o nową wiedzę. Świadczy to również o dobrym przygotowaniu i zgłębieniu tematu przez autora, co spotyka się z naszą szczerą aprobatą.

W 1824 r. wystarczyło, że mieszkańcy portorykańskiego Fajardo obrazili amerykańskich marynarzy, by okręty US Navy ostrzelały miasteczko, chcąc wymusić przeprosiny. Jako że Portoryko należało wówczas do Hiszpanów, a rok wcześniej prezydent USA James Monroe ogłosił doktrynę izolacjonizmu, zakładającą nieangażowanie się w sprawy Europy, to komandor David Porter – dowódca ataku – stanął przed sądem. Przez kolejne dekady głównym pretekstem amerykańskich militarnych interwencji zagranicznych była walka z piratami: marynarka USA ścigała ich na Sumatrze czy w Grecji.

Pewne wątpliwości budzi w nas jedynie sposób sformułowania tytułu. Jest on pewnego rodzaju metaforą, która bez kontekstu (który naturalnie pojawia się później, w treści artykułu) może okazać się mylący. Nie trudno również zauważyć że, „Rozstrzeliwanie biedy” zawiera w sobie wieloznaczność, gdyż oprócz znaczenia znajdującego rozwinięcie w tekście, „biedę” można rozumieć jako określenie ludzi biednych, co nadaje nagłówkowi ponure przesłanie.

Podsumowując:
kryterium prawdy: 1/1
kryterium obiektywizmu: 1/1
kryterium oddzielenia informacji od komentarza: 1/1
kryterium szacunku i tolerancji: 1/1
kryterium zasadności tytułu: 0,5/1