W tym roku, zgodnie z cytowaną przez dziennikarkę prawniczką, dr Teresą Gardocką, w ‘ośrodku dla bestii’ przebywało aż 69 osób. A miejsc jest dla ‘14-16 osób’. Już gdy wymyślono placówkę, na liście przestępców z ‘zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób’ było ich 18.
Violetta Krasnowska, Sprawa Trynkiewicza: bestie i kontrowersje. Ze skutkami tej psychozy mierzymy się do dziś., Polityka, 21.01.2025 r.
Śmierć Mariusza Trynkiewiczana początku 2025 roku, stała się przyczyną stworzenia artykułu przez Violettę Krasnowską. Autorka pokazuje w nim, jak decyzje podejmowane pod wpływem emocji i presji czasu wpłynęły na kształt obecnego systemu izolacji najgroźniejszych przestępców.
Kontekst historyczny i prawny
Dziennikarka rozpoczyna przypominając sylwetki największych zbrodniarzy, w tym Mariusza Trynkiewicza, którzy pomiędzy rokiem 1988 a 1996 zostali skazani na karę śmierci. Opisuje szczegóły i brutalność zbrodni, które wpłynęły na zasądzone wyroki. Zwraca uwagę na tło historyczne i zmiany w prawie, na mocy których kara śmierci została zastąpiona 25 latami więzienia. Wskazuje na rolę emocji i historii w kształtowaniu wyobrażeń o tym, co przyniosą zmiany.
Struktura
Autorka prowadzi czytelnika chronologicznie przez wydarzenia, widać wyraźne bloki czasowe i tematyczne:
- lata gdy skazywano na karę śmierci, lecz jej nie wykonywano i nie było pewności jaka kara ją zastąpi (zakładano dożywocie);
- moment, gdy w wyniku amnestii karę śmierci zastąpiło 25 lat więzienia;
- 2014 rok, gdy Trynkiewicz wychodzi na wolność i na mocy nowo przyjętej ustawy „o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób” trafia do ośrodka w Gostyninie
- 2025 rok, czyli rok śmierci Trynkiewicza, która na nowo otworzyła pole do dyskusji na temat ośrodka w Gostyninie i sposobów postępowania wobec najcięższych zbrodniarzy.
Źródła i warsztat
Robiąc to, Krasnowska sięgnęła po szerokie spektrum źródeł. W publikacji znajdziemy relacje, oceny i komentarze osób zaangażowanych w proces i badanie Trynkiewicza, a także komentarze osób zaangażowanych w zmiany prawa karnego, ludzi związanych z funkcjonowaniem ośrodka, głosy ekspertów, odwołania do opinii publicznej, oraz danych z dokumentów. Dzięki temu materiał jest rzetelny i pozwala właściwie zorientować się w faktach, przekonaniach oraz nastrojach.
Na uwagę zasługuje staranne przedstawienie głosów krytycznych, jak i broniących obecnych rozwiązań prawnych.
Emocje a obiektywizm
Tekst jest skonstruowany tak, by wzbudzać emocje. Dzięki nim jednak czytelnik ma możliwość lepszego zrozumienia przyczyn, z jakich wynika obecny kształt rozwiązań prawnych, kontrowersji z nimi związanych i trudności w ich zmianie. Równocześnie dobitnie zaprezentowano, jak działanie pod ich wpływem może zaburzyć zdrowy osąd. Materiał ukazuje, jak decyzje podejmowane pod presją mogą kształtować prawo na lata i tworzyć nowe problemy. Krasnowska oferuje kompleksowo przedstawienie sytuacji, całość prowokuje do myślenia i pozwala na sformułowanie własnej opinii.
Recenzowany materiał zasługuje na wyróżnienie na portalu DD. To rzetelne dziennikarstwo, poparte różnorodnymi źródłach, osadzone w szerokim kontekście. Violetta Krasnowska pokazuje, że nawet najbardziej emocjonujące sprawy można opisywać z zachowaniem profesjonalizmu i obiektywizmu.
| Kryterium | Ocena (1/1) | ||
| Prawda | 1/1 | ||
| Obiektywizm | 1/1 | ||
| Oddzielenie informacji od komentarza | 1/1 | ||
| Szacunek i tolerancja | 0.8/1 | ||
| Zasadność tytułu | 1/1 |
Ocena końcowa: 4.8/5
Oryginalny tytuł materiału opublikowanego na łamach Polityki 4.2025 z dnia 21.01.2025, to “Kara śmierci z odroczeniem”.
Obraz Marcello Rabozzi z Pixabay